کنفرانس روابط‌عمومی و صنعت که به لطف خدا و با همت بلندِ آقای تقی پور، جناب کاظمی‌دینان و همراهان پرتلاششان در سالن اجتماعات هتل المپیکِ مجموعه آزادی و در روز شنبه ۲۷ بهمن ماه ۱۴۰۳ برپا شد، امسال نیز مانند سال‌های گذشته حرفه‌ای و موفقیت‌آمیز بود. به این مناسبت یادداشت حاضر را تقدیم علاقه‌مندان به موضوع می‌نمایم.
تحلیل SWOT یکی از ابزارهای قدرتمندی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای خود را شناسایی کنند و بر اساس آن استراتژی‌های مناسبی برای بهبود وضعیت خود تدوین کنند.
در ادامه به نحوه‌ی استفاده از چهارچوب SWOT برای سامان‌دهی ناترازی‌های سازمانی بویژه در توسعه صنعت می‌پردازم:
۱. شناسایی نقاط قوت (Strengths)
تعریف: نقاط قوت، ویژگی‌ها یا منابع داخلی هستند که سازمان را در رسیدن به اهدافش یاری می‌کنند.
«کاربرد»: برای سامان‌دهی ناترازی‌ها، ابتدا باید نقاط قوت سازمان را شناسایی کنید. این نقاط می‌توانند شامل تیم‌های قوی، منابع مالی مناسب، برند معتبر، یا فرآیندهای کارآمد باشند.
مثال: اگر سازمان شما دارای روابط‌عمومی قوی است، می‌توانید از این نقطه قوت برای بهبود ارتباطات داخلی و خارجی استفاده کنید.
۲. شناسایی نقاط ضعف (Weaknesses)
تعریف: نقاط ضعف، محدودیت‌ها یا کمبودهای داخلی هستند که مانع پیشرفت سازمان می‌شوند.
«کاربرد»: پس از شناسایی نقاط ضعف، می‌توانید برنامه‌هایی برای کاهش یا رفع آن‌ها طراحی کنید. این نقاط می‌توانند شامل کمبود منابع، فرآیندهای ناکارآمد، یا عدم هماهنگی بین بخش‌ها باشند.
مثال: اگر سازمان شما در بخش فناوری اطلاعات ضعیف است، می‌توانید با سرمایه‌گذاری در این حوزه، ناترازی‌ها را کاهش دهید.
۳. شناسایی فرصت‌ها (Opportunities)
تعریف: فرصت‌ها، عوامل خارجی هستند که می‌توانند به سازمان کمک کنند تا به اهداف خود برسد.
«کاربرد»: با شناسایی فرصت‌ها، می‌توانید استراتژی‌هایی برای استفاده از آن‌ها تدوین کنید. این فرصت‌ها می‌توانند شامل بازارهای جدید، تغییرات قانونی مثبت، یا پیشرفت‌های تکنولوژیکی باشند.
مثال: اگر بازار جدیدی در حال رشد است، می‌توانید با استفاده از نقاط قوت خود، وارد این بازار شوید و ناترازی‌های مالی را جبران کنید.
۴. شناسایی تهدیدها (Threats)
تعریف: تهدیدها، عوامل خارجی هستند که می‌توانند به سازمان آسیب برسانند.
«کاربرد»: با شناسایی تهدیدها، می‌توانید برنامه‌هایی برای مقابله با آن‌ها طراحی کنید. این تهدیدها می‌توانند شامل رقبای قوی، تغییرات منفی در قوانین، یا بحران‌های اقتصادی باشند.
مثال: اگر رقبای شما در حال پیشرفت هستند، می‌توانید با بهبود کیفیت خدمات یا کاهش هزینه‌ها، موقعیت خود را تقویت کنید.
۵. تدوین استراتژی‌ها
استراتژی SO (Strengths-Opportunities): از نقاط قوت برای بهره‌برداری از فرصت‌ها استفاده کنید.
استراتژی WO (Weaknesses-Opportunities): با استفاده از فرصت‌ها، نقاط ضعف را کاهش دهید.
استراتژی ST (Strengths-Threats): از نقاط قوت برای مقابله با تهدیدها استفاده کنید.
استراتژی WT (Weaknesses-Threats): برای کاهش نقاط ضعف و اجتناب از تهدیدها، برنامه‌های دفاعی تدوین کنید.
۶. اجرا و نظارت
– پس از تدوین استراتژی‌ها، آن‌ها را اجرا کنید و به طور مداوم نتایج را نظارت و ارزیابی کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که ناترازی‌های سازمانی به طور موثر سامان‌دهی شده‌اند.
با استفاده از این چهارچوب، می‌توانید ناترازی‌های سازمانی را شناسایی کرده و با تدوین استراتژی‌های مناسب، آن‌ها را سامان دهید.
در پایان گفتارهایی راهگشا از اندیشمندان جهان را بیاد می‌آورم که برای مقابله با بحران‌ها می‌توانند مفید باشند:
آلبرت اینشتین: در بحران‌ها، ذهن خلاق زنده می‌ماند.
مهاتما گاندی: در بحران‌ها، صداقت و شجاعت راه‌حل هستند.
ژان پل سارتر: بحران‌ها ما را مجبور می‌کنند تا انتخاب کنیم و در انتخاب‌مان، خودمان را تعریف کنیم.
کارل یونگ: در هر بحرانی، فرصتی برای رشد نهفته است.
لئو تولستوی: بحران‌ها ما را به سوی حقیقت سوق می‌دهند.
این جملات نشان می‌دهند که بحران‌ها و ناترازی‌ها می‌توانند فرصتی برای رشد، یادگیری و تغییر باشند.
به باور نگارنده این کنفرانس که بدلیل شرایط کشور واجد ویژگی به‌هنگام بودن بود، یکی از موفق‌ترین نشست‌های علمی، پژوهشی و کارشناسی در مدیریت بحران ناترازی تلقی می‌شود.
مصرف بیش از ۷۵درصد تولید گاز کشور در بخش خانگی! یعنی خام‌سوزی که از این راه گنج ارزشمند گاز، به‌عنوان ثروتی ملی که متعلق به همه نسل‌هاست بالاترین ناترازی را دارد و در زمینه برق و آب نیز وضعیتی بهتر از آن را نداریم!
«رسانه و روابط‌عمومی» به‌عنوان دوبازی مهم «مردم محور» می‌توانند در تبین موضوع و سپس ترغیب و همراه ساختن جامعه در رفع ناترازی‌ها، بالاترین نقش را در این زمینه بازی کرده و یاری‌رسان دولتمردان باشند.
دهمین کنفرانس روابط‌عمومی و صنعت با رویکرد:
«نقش روابط‌عمومی در مدیریتِ بحرانِ ناترازی‌ها و توسعه صنعتی»
نشستی بجا و قابل تقدیر بود که جا دارد مدتها روی مقالات، هشدارها و مباحث طرح شده در آن توجه شود و از آنجاکه به گفته رالف والدو امرسون: «در هر بحرانی، فرصتی برای شروع دوباره وجود دارد».
لازم است نتایج پژوهش‌ها در این زمینه باز تولید و باز نشر داده شود.
