▪️آش فقط خوراک نیست، بلکه بخشی از فرهنگ پزشکی سنتی ایرانی و البته جزئی از سفره خوراک‌های آیینی ماست. در مناسبت‌های مختلف، آش‌های ویژه‌ای پخته و برای خوردن آش‌های آیینی، سفره‌های بزرگی گسترده می‌شوند.
▪️اما اگر قرار نباشد که دور یک سفره بنشینند، آن وقت آش نذری را در کاسه می‌ریزند، تزئینات خاص و هنرمندانه‌ای رویش می‌کنند، سپس کاسه آش مزین به پیازداغ و کشک و باقی مخلفات را روی مجمعی می‌گذارند و به تعارف درِ خانه همسایگان دور و نزدیک و اقوام و آشنایان می‌دهند. کارکرد فوق‌العاده آش نذری‌دادن در تسری مهر و محبت بین افراد عضو یک جامعه کوچک، مثل افراد یک خانواده، یک کوچه یا یک محله قابل توجه است.
▪️آش چنان اهمیتی در حیات ایرانی دارد که به امثله و حکایات و ادبیات ما هم راه پیدا کرده است. از آن بالاتر، آش را به معنای مطلق غذا و خوراک هم به کار می‌بریم و از آن ترکیب‌هایی مثل آشپز و آشپزخانه را ساخته‌ایم. «فلانی نخود هر آش است»، «همان آش است و همان کاسه»، «آش دهان‌سوزی نیست»، «هرچه پول بدهی آش می‌خوری»، «هرجا آش هست، فلانی فراش است»، «کاسه داغ‌تر از آش» و ده‌ها نمونه دیگر نشان از اهمیت آش در زبان و فرهنگ ما دارد.
▪️آش گونه غذایی خاص ما ایرانی‌هاست. آن را نمی‌توان با سوپ یا پتاژ فرنگی قیاس کرد. آش، به‌تنهایی غذایی کامل است که یک کاسه‌اش با یک کف دست نان، یک آدم بزرگ با اشتهای معمولی را کاملاً و تا مدتی طولانی سیر نگه می‌دارد. به کار بردن لبنیات و ترشی‌جات و انواع و اقسام چاشنی‌ها حاصل دانش و تجربه هزاران‌ساله طباخان ایرانی است.
▪️آش‌های پیچیده‌ای که حاصل ذوق‌ورزی و حیات بلندملت ایران است، مانند آش زرشک، آش رشته و آش سماق خوراک‌های بی‌نظیری هستند که در ساختمان آنها مهندسی دقیقی به کار رفته و هر کدام از این آش‌ها را به اثری هنری و تاریخی و البته چشیدنی تبدیل کرده است.
▪️زبان، فرهنگ، سنت و سفره مشترک ملاتی مستحکم است که اقوام مختلف ایرانی را به هم پیوند داده است. از این منظر هر کدام از گونه‌های غذایی خاص ملی، مانند خورش و ته‌چین و آبگوشت و اشکنه و آش – که بین ما ایرانیان رایج هستند – از نمادها و گنجینه‌های اتحاد، یکدلی، همزیستی و خویشاوندی هزاران‌ساله اقوام ایرانی به‌شمار می‌روند و آش از مهم‌ترین و محبوب‌ترین این گونه‌هاست.
🗞️ پاره‌ای از متن «خویشاندی هزاران ساله» که در شمارهٔ ۱۴۴ ماهنامهٔ مدیریت ارتباطات به چاپ رسیده است.
🔻نسخهٔ چاپی ماهنامه را از دیجی‌کالا و نسخه دیجیتال آن را از مگیران و طاقچه تهیه کنید. برای تهیه اشتراک با ۸۸۳۵۶۰۷۶ تماس بگیرید.
