– بی بی سی را می بینید؟
بله، گاهی می بینم.
-از بی بی سی چه تحلیلی دارید؟
بی بی سی در واقع برای نیل به اهدافی که دارد، حرفه ای عمل می کند.
-در مورد شبکه بی بی سی فارسی صحبت می کنید؟
هم عربی و هم فارسی. اینها حرفه ای عمل می کنند. خبرنگاران و گوینده های ورزیده ای دارند و از لحاظ جامعه شناسی و روابط عمومی مطلع اند. در خیلی از جاها خبرنگار دارند و با سیاستی که خودشان دارند، خبرها را انتخاب می کنند و به خورد مردم می دهند، یعنی از لحن و شیوه هایی که تجربه شده استفاده می کنند. حرف ها را فشرده می زنند و سعی می کنند موذیانه اهداف خود را القا کنند. در زمان انقلاب آن موقع آنها طرفدار شاه بودند، اما خبرهایی که بی بی سی می داد به ضرر رژیم شاه بود و خیلی وقت ها این اخبار به درد ما می خورد. در همه دنیا هم همین کار را می کند. این سیاستی است که مستمع جذب می کند و دولت ها گوش می دهند. برای اینکه ببینند چه دارد می گوید و چقدر به نفعشان می گوید و چطور می توانند جلویش را بگیرند. مردمی هم که مخالف اند گوش می دهند. آنها افکار و سیاست های خودشان را هم در اخبار می آورند و سیاست های خودشان را مخلوط اخبار می کنند. خیلی حرفه ای عمل می کنند.
– ما چه باید بکنیم؟
اینکه باید چه کنیم خیلی مهم است چون اطلاع رسانی الان یک علم است. گرایش تبلیغی در علوم انسانی یک بحث بسیار وسیع است و دانشگاه ها اینها را بحث می کنند و باید متخصصان ببینند راه نفوذ بیشتر در مردم چیست. راه تنفر در ست کردن چیست. راه مبارزه با این پدیده که سابقه ای طولانی هم در گذشته دارد، امروزه یک علم است که باید آن را داشته باشیم و به جوانان خود تعلیم بدهیم.
-نظر شما به عنوان شخصیتی که هم تجربه اش را و هم مدیریتش را داشتید و همین الان هم در راس بالا ترین نهاد مشورتی نظام نشسته اید، چیست؟
بالاخره می گویم که باید اولا واقعیت محیط و مخاطب را بشناسیم. ثانیا حرف هایی که مخاطب را فراری بدهد، نگوییم و حرف هایی را بزنیم که وجدان طرف را قانع کند. البته اگر کسی خودش عقیده ای دارد، حرف های خودش را هم در آن قالب می تواند دربیاورد. ما توقع نداریم بی بی سی بیاید سیاست کشور خودش را فراموش کند سیاست آن کشور را در هر برنامه ای می بینید، حتی سیاست استعماری اش را. با شیوه ای حرف های خود را در مغز مردم جا می کند. ما باید با دانش روانشناسی، جامعه شناسی و پیش بینی آینده آشنا باشیم.
-الان خیلی چیزها در اطلاع رسانی شرط است فرض کنید آقای مهاجرانی به عنوان کسی که سال ها معاون شما بوده، وقتی شما ایشان را در بی بی سی فارسی می بینید، چه احساسی به شما دست می دهد؟
مایل نیستم هیچ وقت از آن رسانه استفاده کنم. آنها خودشان می دانند و من نمی دانم چه دلیلی برای خودشان دارند. حرف خودم را هم نمی خواهم به آنها تحمیل کنم.
منبع: کتاب «صراحت‌نامه»، گفت‌وگو با اکبرهاشمی رفسنجانی، انتشارات سیمای شرق
