این پژوهش که با راهنمایی دکتر سید علی رحمانزاده و مرحوم دکتر سید وحید عقیلی انجام شده، بهتازگی با موفقیت از رساله دکتری دفاع شده است.
اهمیت موضوع
با شیوع گسترده ویروس کرونا و اعمال محدودیتهای اجتماعی، شبکههای اجتماعی به یکی از مهمترین ابزارهای ارتباطی و اطلاعرسانی تبدیل شدند. در این میان، فعالان مجازی نقش قابلتوجهی در شکلدهی افکار عمومی و مدیریت بحران ایفا کردند. پژوهش دکتر خرسند به دنبال شناخت دقیقتر این نقش و شناسایی مضامین اصلی فعالیت این گروه از کاربران بوده است.
یافتههای کلیدی پژوهش
مضامین متنوع فعالیت: پژوهش نشان داده است که فعالیت فعالان مجازی در بحران کرونا بسیار متنوع بوده و شامل مضامین مختلفی از جمله اطلاعرسانی، آگاهیبخشی، حمایت از کادر درمان، مبارزه با اخبار جعلی و ایجاد همبستگی اجتماعی میشود.
تأثیر دوگانه: فعالیت این افراد هم جنبههای مثبت و هم منفی داشته است. از یک سو، آنها به اطلاعرسانی دقیق و سریع کمک کرده و موجب افزایش آگاهی عمومی شدهاند و از سوی دیگر، انتشار اخبار جعلی و شایعات نیز توسط برخی از آنها صورتگرفته است.
اهمیت برنامهریزی: پژوهشگر بر اهمیت برنامهریزی برای استفاده بهینه از ظرفیت شبکههای اجتماعی در مواقع بحران تأکید کرده است. با شناخت دقیقتر نقش و عملکرد فعالان مجازی میتوان برنامههایی برای هدایت آنها به سمت فعالیتهای مثبت و کاهش اثرات منفی آنها طراحی کرد.
پیشنهاد جایگزین واژه
در این پژوهش، واژه «هواداری مجازی» بهعنوان جایگزینی مناسب برای واژه «اسلکتیویست» پیشنهاد شده است. این واژه به نظر میرسد که بهتر بتواند ماهیت فعالیت این گروه از کاربران را توصیف کند.
نتیجهگیری:
پژوهش دکتر خرسند نشان میدهد که شبکههای اجتماعی و فعالان مجازی نقش بسیار مهمی در مدیریت بحرانهای اجتماعی مانند کرونا ایفا میکنند. با شناخت دقیقتر این نقش میتوان از ظرفیتهای این فضا به نحو مطلوب استفاده کرد و اثرات منفی آن را کاهش داد.