به گزارش ما آنلاین، نشست «موزه و ارتباطات پایدار» و آیین تجلیل از مرحوم استاد کاظم معتمدنژاد امروز چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت در موزه بانک ملی برگزار شد.
یونس شکرخواه، استاد ارتباطات دانشگاه تهران طی سخنانی در این نشست بیان کرد: آقای کاظم معتمدنژاد شخصیتی بومی بود که تفکر بومی داشت. هیچ چیزی به ایشان الصاق نشده بود و او نیز هیچ چیزی را به شاگردان خود الصاق نکرد. تفکر انتقادی یادگار دکتر معتمدنژاد است که از ایشان برای ما به جا ماند. تمام تلاش دکتر معتمدنژاد این بود که در کنار درست دیدن زمین و زمان باید به اندیشه انتقادی فرصت داد و اکسیژن فضای ارتباطی ما اندیشه انتقادی است.
وی با اشاره به تعریف ایکوم از موزهها گفت: باید موزه از حالت مکانی و شیء پایگی خارج شود. دیگر نمیتوان به پژوهشهای کلاسیک اتکا کرد بلکه باید به تغییر شبکه، رمز ارزها و هوش مصنوعی نیز توجه کرد. باید بین آثار موزهها ارتباط وجود داشته باشد تا میراث مشترکی از موضوعات ایجاد شود.
شکرخواه اظهار کرد: کارها باید در قالب استراتژی ملی باشند و اگر قرار است به موزهها کمک شود باید همانقدری که به موزهای در بوشهر کمک میشود در تهران نیز به همین میزان توجه وجود داشته باشد. باید به آموزش دیجیتال و سایبری توجه کرد و فضای متا و دیتا را وارد موزهها کرد و به ادبیات جهانی متصل شد. باید سیاست ۲۴ ساعتی برای موزهها طراحی کرد و این موضوع نیاز به زیرساخت دارد. قانع بودن به رویههای قدیمی آسیبزاست. با توجه به پیشرفت تکنولوژی میتوان از رباتهای تور لیدر در موزهها استفاده کرد. موزهها باید هرچه اشیاء دارند را به صورت دیجیتال در بستر وب قرار دهند.
وامداری بسیاری از کلید واژهها به دکتر معتمدنژاد
حسن نمکدوست تهرانی، روزنامهنگار، مترجم و استاد علوم ارتباطات نیز طی سخنانی در این نشست بیان کرد: بسیاری از کلید واژههایی که در ارتباطات استفاده میکنیم مرهون تلاشهای دکتر معتمدنژاد است، کلیدواژههایی مانند آزادی مطبوعات، آزادی بیان، آزادی ارتباط، حق ارتباط، حق دسترسی به اطلاعات، استقلال حقوقی حرفه روزنامهنگاری، حق نویسندگی، حق مؤلف و… امروز امری عادی است که پنجاه سال پیش امری عادی نبودند و به لطف دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و بنیانگذاران آن در ایران رشد کرد و ما به دانشجوی آقای معتمدنژاد بودن افتخار میکنیم. اینکه جامعه ایران میتواند در موضوعات مختلف از منظر ارتباطات به مسائل نگاه کند قطعاً وامدار آقای معتمدنژاد است.
وی ادامه داد: مقوله موزه و نمایشگاه بسیار اهمیت دارد و رسانهها باید با جدیت آن را پیگیری کنند اما متأسفانه این دو، جایگاه درخور خود را ندارند. توجه بایستهای که باید به موزه و نمایشگاه کنیم مغفول مانده در صورتی که این دو، فرایند مهم ارتباطی است. متخصصان ارتباط باید موزه و نمایشگاه را بیش از پیش مورد توجه و بررسی قرار دهند.
این روزنامهنگار اظهار کرد: اینکه چگونه میتوان پیوند موزهها را با عموم مردم بیشتر کرد از موضوعات مهمی است که باید بر روی آن متمرکز کرد. باید عموم را نه به معنای بازدیدکننده بلکه به عنوان یک مخاطب ببینیم که کنشگر هستند و باید کنش حضور در موزه و نمایشگاه را به تجربه تبدیل کنیم.
وی با اشاره به اکسپو ۲۰۲۲ بیان کرد: یکی از پربازدیدترین غرفههای اکسپو در سال گذشته غرفه آلمان بود؛ زیرا سراسر تجربه بود. موزهها باید روایت خاص خود را داشته باشند تا بتوانند مخاطبان را جذب کنند. باید مفهوم خلق تجربه برای مخاطب به یک دغدغه برای موزهها و نمایشگاهها تبدیل شود تا یک علاقه پایدار در بین مردم ایجاد کنند. همچنین باید تلاش کرد تا پیوند بین عموم مردم و موزهها وسیع شود و در سطح جامعه نمودار شود.
آزادی مطبوعات؛ دغدغه بزرگ دکتر معتمدنژاد
علیاکبر قاضیزاده، روزنامهنگار و پژوهشگر حوزه رسانه و ارتباطات از دیگر سخنرانان این نشست بود. وی بیان کرد: آقای معتمدنژاد بینشی وسیعی داشتند و خودخواه نبودند؛ دغدغه بزرگ ایشان آزادی مطبوعات بود. نگاه دکتر معتمدنژاد به جریان اطلاع رسانی در کشور بسیار دلسوزانه بود.
وی ادامه داد: دشمنان یک سرزمین برای نابودی آن ابتدا به سمت کتابخانه و اسناد میروند تا آنها را از بین ببرند چراکه کتابخانه و موزه مجموعهای از تلاشهای اندیشهورزان یک جامعه است که فرهنگ یک کشور را نگهبانی میکنند. در دنیای امروز آتش زدن و از بین بردن معنا ندارد بلکه قدرت در دستان صاحبان و مالکان ابر شرکتهای دیجیتال است که میتوانند به راحتی مجموعه یا بخشی از تفکرات و اطلاعات دیجیتال کشوری را از بین ببرند.
این روزنامهنگار اظهار کرد: یکی از وظایف موزهها ایجاد ارتباطات بین موزههای کشور و جهان است؛ میتوان در ارتباط با موزههای جهان آثار ایرانی که موجود در این موزههاست را به کشور آورد و برای مردم ایران هم به نمایش گذاشت.
تغییر مفهوم و معنای موزه در قرن اخیر
سید احمد محیططباطبایی، رئیس کمیته ملی موزهها- ایکوم در این نشست بیان کرد: موزه مهمترین نهاد و مؤسسه فرهنگی در جهان شناخته میشود. با تغییرات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی که در طی قرن اخیر و به خصوص این چهل سال رخ داده، مفهوم و معنای موزه بسیار تغییر پیدا کرده است.
وی ادامه داد: تعریف جدیدی از موزه ارائه شده که بر یکسری از مفاهیم از جمله ارتباط آزاد با مخاطب، پاسخگویی به نیازها و مشکلات جامعه و فراگیری موزه تأکید شده است. این مفاهیم وقتی در کنار مفاهیم قدیمی مانند حفاظت، پژوهش، آموزش، مفرح بودن و… قرار میگیرند متوجه میشویم با این معنی بسیاری از فعالیتهای نهادها که انجام میشود با آنچه امروز انجام میشود میتواند معنای موزه پیدا کنند. کتابخانههای ملی، مراکزی که اطلاعات و فرهنگ را منتقل و حفاظت میکنند موزه هستند.
محیط طباطبایی اظهار کرد: با توجه به تحولات علمی و فناوریای که صورت گرفته امروز بسیاری از شبکههای حافظه بشری که به شکل دیجیتال در خدمت مردم هستند موزهها را نیز دستخوش تحولات قرار داده است. موزه رسانه است که در ارتباط با مردم است و گذشته را به نسل جدید و آینده منتقل میکند. این رسانه بدون قضاوت کردن گذشته آنچه را که اتفاق افتاده سعی میکند حفظ و منتقل کند.
توسعه پایدار برای کشور با ارتباطات
غلامرضا کاظمیدینان، رئیس باشگاه مدیریت ارتباطات یونسکو در این نشست بیان کرد: ارتباطات میتواند زندگی انسانها را شکل دهد و توسعه پایدار را برای یک سازمان و کشور ایجاد کند. موزه بانک ملی ایران در مقایسه با موزههای دیگر بسیار عالی عمل کرده است و شکلگیری این موزه سبب خوشحالی است.
وی ادامه داد: موزه یک رسانه و ابزار کامل ارتباطی است. رفتار ما میتواند یک ارتباط صمیمی را ایجاد کند البته اگر بدانیم چگونه باید رفتار کنیم. موزه نیز میتواند ارتباط بین گذشته و امروز را برقرار کند که پیشینیان چگونه زیست میکردند و اطلاع و آگاهی ایجاد کند.
کاظمیدینان با بیان اینکه جامعهای که ارتباط پایدار داشته باشد موفق خواهد بود ادامه داد: میتوان به جرئت گفت تمام کشورهای رو به ترقی و توسعه پیدا کرده دارای ارتباط مؤثر و صمیمی هستند و به ارتباطات احترام میگذارند. ارتباطات انسانی سنگ بنای زندگی اجتماعی است. باید به ارتباط بها داد و فرزندان خود را آموزش داد که ارتباطات را بفهمند و آن را بها دهند.
سند سوزی و موزه سوزی
امیرعباس تقیپور، فعال حوزه رسانه و دبیرکل باشگاه مدیریت ارتباطات یونسکو در این نشست بیان کرد: امروز شاهد سندسوزی و موزهسوزی در بسیاری از سازمانهای کشور هستیم؛ سازمانهایی که نمیدانند بالقوه صاحب موزههای بسیار ارزشمندی و گرانقدری هستند. بعضی از سازمانها اسناد خود را در مراکزی جمعآوری میکنند که به هیچ وجه استاندارد نیستند. چطور سازمانهایی اسناد فرهنگی و انتشاراتی مهم یک مرکز فرهنگی که تاریخچه یک نشر بینالمللی را در ایران حکایت میکرد و ثبت و ضبط کرده بود را در استخرها ریختند.
تقیپور با اشاره به هفته روابط عمومی بیان کرد: هفته روابط عمومی به پیشنهاد استاد سیدغلامرضا کاظمیدینان توسط بخش خصوصی پا گرفت و جای بسیار خوشحالی دارد که بدون اتکا به دولت این اتفاق حاصل شده است. اکنون دولتها از ظرفیت هفته روابط عمومی استفاده میکنند و در ۱۱ سال گذشته دو رئیسجمهور به مناسبت هفته روابط عمومی پیام صادر کردند و بسیاری از وزیران و استانداران سراسر کشور در این رابطه صحبت میکنند.
وی ادامه داد: هفته روابط عمومی برای مردمی کردن موضوع روابط عمومی، شناخت مردم از حقوق و وظایفی که در برابر سازمانها دارند پیریزی شد. اینکه بسیاری از مدیران ارشد در ارتباط با روابط عمومی تصمیمات نابجایی میگیرند مانند انتصاب مدیران که براساس روابط شخصی خودشان است از مسائلی است که به آن دچار هستیم.
تقیپور افزود: مردم از روابط عمومیهای سازمانهای دولتی انتظار دارند تا حرف آنها را به گوش مسئولین برسانند تا نظرات را در تصمیمگیریها و تصمیمسازیها دخیل کنند. موضوع شفافیت موضوع دیگری است که مردم امروز از روابط عمومیها انتظار دارند تا نقشآفرینی کنند و شفافسازی یکی از انتظارات بسیار جدی مردم از دستگاههای دولتی و اجرایی است. مردم انتظار دارند تا بدانند که روابط عمومیها به دستور چه کسانی بودجههای خاص مسئولیت اجتماعی را چگونه و کجا هزینه میکنند. همچنین مردم انتظار دارند تا مسئولین روابط عمومی بیش از آنکه روابط عمومیها حرف مسئولین و مدیران ارشد را به مردم ابلاغ کنند، برعکس عمل کنند و حرف مردم را به مسئولین برسانند.
بستن موزه ارتباطات به بهانه راهاندارزی موزههای متعدد
حسن عمیدی، کارشناس رسانه و مدیرکل روابط عمومی ایدرو در این نشست بیان کرد: مجموعه ارتباطات کشور نیازمند یک موزه است. آرزو داشتم که موزه ارتباطات، موزه مشاهیر ارتباطات باشد. موزه ارتباطات برای وزارت ارتباطات مانند انباری بود و هیچ بازدیدکنندهای نداشت اما این موزه به در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به برترین موزه کشور تبدیل شد اما سیاستهای غلط مسئولین باعث شد تا در این موزه هم مانند موزههای دیگر به بهانه راهاندازی موزههای متعدد بسته شود.
وی افزود: حدود هفت موزه در سراسر کشور تأسیس کردم که همه آنها کاملاً بسته شده است. سال ۱۳۹۸ با شیوع کرونا یکی از مشکلات موزهها بسته شدن آنها بود اما با طراحی نرمافزار داخلی راهاندازی توانستیم موزهگردی مجازی را ایجاد کنیم. خیلی از مدیران موزهها همان روزهای اول این کار را نقد میکردند اما امروز فهمیدیم که وجود فضای مجازی یک ساحت جدیدی را به موزهها اضافه کرد که استفاده از موزهها و میراث دیجیتال است.
در پایان این مراسم با حضور وحید معتمدنژاد، برادر مرحوم کاظم معتمدنژاد، از مقام این استاد کشورمان تجلیل به عمل آمد و یاد و خاطره وی گرامی داشته شد.
انتهای پیام